Görevi Kötüye Kullanma Suçu Nedir?
Görevi kötüye kullanma suçu, Türk Ceza Kanunu’nun “Kamu İdaresinin Güvenilirliğine ve İşleyişine Karşı Suçlar” başlığı altında 257.madde de düzenlenmiştir.
Bu suç, ilgili maddede;
“Kanunda ayrıca suç olarak tanımlanan haller dışında, görevinin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle, kişilerin mağduriyetine veya kamunun zararına neden olan ya da kişilere haksız bir menfaat sağlayan kamu görevlisi, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Kanunda ayrıca suç olarak tanımlanan haller dışında, görevinin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme göstererek, kişilerin mağduriyetine veya kamunun zararına neden olan ya da kişilere haksız bir menfaat sağlayan kamu görevlisi, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”
şeklinde düzenlenmiştir.
Görevi kötüye kullanma suçu kısaca, kamu görevlisinin yapması gereken görevi yapmaması veya hukuka aykırı bir şekilde yapması olarak tanımlanabilir.
Görevi kötüye kullanma suçunun 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılması düzenlendiğinden hak kaybı yaşanmaması adına süreç takibi için alanında uzman avukat kadromuzdan, profesyonel hukuki dava ve danışmanlık hizmeti almanızı tavsiye ederiz. Konu hakkında bilgi almak için info@www.calinokcuhukuk.com mail adresi veya 0530 239 80 89 numaralı telefon ile iletişime geçebilirsiniz.
Görevi Kötüye Kullanma Suçunda Eylem Unsuru
Görevi kötüye kullanma suçu, eylemin aşağıdaki 3 şekilden biri halinde meydana gelmesi ile oluşmaktadır;
- Kamu görevlisinin yapmakla görevli olduğu görevini yapmaması,
- Kamu görevlisinin görevini kanunun öngördüğü şekilde yapmaması,
- Kamu görevlisinin görevinin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme göstermesi.
TCK madde 257’de iki ayrı suç tipi birlikte düzenlenmiş olup bunlar, “görevin gereklerine aykırı hareket etmek suretiyle görevi kötüye kullanma” ve “görevin gereklerini yapmakta ihmal veya gecikme göstermek suretiyle görevi kötüye kullanma” suçlarıdır.
Görevin Gereklerine Aykırı Hareket Etmek Suretiyle Görevi Kötüye Kullanma
TCK madde 257/1’de düzenlenen bu suçun oluşması için bir kamu görevlisinin, görevinin gereklerine aykırı olarak hareket etmesi gerekmektedir. Bunun için kamu görevlisinin gerçekleştirdiği hareketin, görev kapsamına giren bir konuya ilişkin olması gerekmektedir. Kamu görevlisinin görev alınana girmeyen bir hareketi bu suçu meydana getirmeyecektir.
Görevin Gereklerini Yapmakta İhmal veya Gecikme Göstermek Suretiyle Görevi Kötüye Kullanma
TCK madde 257/2’de düzenlenen bu suçun oluşması için kamu görevlisinin, görevinin gereklerini yapmakta ihmali olması veya gecikmesi gerekmektedir. Yine aynı şekilde, bu suçun varlığından söz edilebilmesi için kamu görevlisinin hareketinin görevi kapsamına giren bir konuya ilişkin olması gerekmektedir.
Görevi Kötüye Kullanma Suçunda Fail ve Mağdur
Görevi kötüye kullanma suçu, yalnızca kamu görevlisi tarafından işlenebilen özgü bir suçtur. Yani, kamu görevlisi olmayan kişi bu suçun faili olamaz. Kamu görevlisi, yerine getirdiği faaliyet kamusal nitelikte olan kişidir. Ancak, özel kanunlar gereği, kamu görevlisi olarak nitelendirilen kişiler de bu suçun faili olabilmektedir.
Görevi kötüye kullanma suçunun meydana gelmesi için, fiil nedeniyle herhangi bir kişinin zarar görmesi gerekmektedir. Zarar gören kişi, yani suçun mağduru, gerçek bir kişi olabileceği gibi tüzel bir kişi de olabilir.
Görevi Kötüye Kullanma Suçunda Şikayet ve Zamanaşımı
Görevi kötüye kullanma suçu şikayete tabi suçlardan değildir. Bu nedenle suçun soruşturulması için herhangi bir şikayetin varlığı aranmaz. Gerek kolluk gerekse savcılık suçu öğrendiği anda kendiliğinden soruşturma başlatmalıdır. Bu nedenle ilgili suç hakkında bir şikayet süresi de düzenlenmemiştir.
Bu suç için dava zamanaşımı süresi 8 yıl olup, 8 yıllık süre içerisinde soruşturulmadığı durumda zamanaşımı süresi açıldığı için soruşturma başlatılamayacaktır.
Suçun failinin hapis cezası ile cezalandırılması halinde ise zamanaşımı süresi 10 yıl olup, fail hakkındaki mahkumiyet hükmü 10 yıl içerisinde infaz edilmez ise, hüküm ortadan kalkacaktır.
Görevi Kötüye Kullanma Suçunun Cezası
TCK madde 257’de düzenlenen suçun temel cezası 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası olup ilgili maddenin fıkralarına göre 2 ayrı ceza düzenlenmiştir. Buna göre;
TCK madde 257/1’de düzenlenen görevi kötüye kullanma suçunun cezası 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezası iken TCK madde 257/2’de düzenlenen ihmal suretiyle görevi kötüye kullanma suçunun cezası 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezasıdır.
Görevi Kötüye Kullanma Suçunda Görevli Mahkeme ve Yargılama Süresi
Görevi kötüye kullanma suçunun yargılaması asliye ceza mahkemelerince yapılır.
Yargılama süreci adliyelerin yoğunluğuna ve suç konusu olayın özelliklerine değişkenlik göstermektedir. Bu kapsamda olayların izahının doğru ve anlaşılır bir şekilde yapılabilmesi adına süreç takibi için alanında uzman avukat kadromuzdan, profesyonel hukuki dava ve danışmanlık hizmeti almanızı tavsiye ederiz.
Görevi Kötüye Kullanma Suçunda Cezanın Ertelenmesi ya da Para Cezasına Çevrilmesi
Görevi kötüye kullanma suçu nedeniyle hükmedilen hapis cezasının ertelenmesi mümkündür. Cezanın ertelenmesi, hükmedilen hapis cezasının cezaevinde infaz edilmesinden belli şartlar dahilinde vazgeçilmesi ve sanığın belirlenen denetim süresi içerisinde sosyal hayatını iyi halle geçirmesi halinde cezanın infaz edilmesinin sağlayan bir kurumdur.
Görevi kötüye kullanma suçunun hapis cezası, belirli koşulların varlığı halinde adli para cezasına çevrilebilir. Adli para cezası, işlenen bir suç sonucunda hapis cezasıyla birlikte verileceği gibi verilen hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi şeklinde de söz konusu olabilir.
Görevi Kötüye Kullanma Suçu Memuriyete Engel Midir?
Yukarıda da izah edildiği üzere görevi kötüye kullanma suçu kamu görevlileri tarafından işlenebilen bir suçtur. Bu kapsamda Devlet Memurları Kanunu’nun 48.maddesi önem arz etmektedir. İlgili maddenin 5.fıkrasında devlet memuru olabilmek için gerekli olan şartlar düzenlenmiştir;
“…Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar, (…)(1) zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık suçlarından mahkûm olmamak..”
İlgili maddeye göre memur olabilmek ve memur kalabilmek için;
- Kasten işlenen bir suçtan ötürü 1 yıl veya daha fazla hapis cezasına mahkum edilmemiş olmak ve
- Ceza süresi ne olursa olsun; devlet güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve işleyişine karşı işlenen suçlar, zimmet, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik suçları, güveni kötüye kullanma, hileli iflas ve ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerini aklama yahut kaçakçılık suçlarından ötürü ceza almamak gereklidir.
Bu kapsamda, görevi kötüye kullanma suçu, yukarıda sayılan suçlardan biri olmadığından, memuriyete etkisi açısından diğer madde gereğince mahkum olunan hapis cezasının süresi önem arz etmektedir.
Görevi kötüye kullanma suçundan dolayı mahkum edilen kişinin mahkumiyeti 1 yıldan az ise, memuriyete bir engel teşkil etmemektedir. Ancak 1 yıl ve üzeri bir mahkumiyet halinde memuriyetten ihraç söz konusu olacaktır.
İşbu metin konunun genel hatlarıyla açıklanması için hazırlanmış olup, süreçlerin olayın somut özelliklerine göre yürütülmesi gerektiğinden, hak kaybının yaşanmaması adına uzman avukat kadromuzdan dava ve danışmanlık hizmet almanızı tavsiye ederiz.
