İstihkak Davası
İstihkak davası, mülkiyet hakkı ve diğer sınırlı ayni haklara ilişkin bir dava türü olduğundan herhangi bir hak kaybına neden olunmaması adına süreç takibi için alanında uzman avukat kadromuzdan, profesyonel hukuki dava ve danışmanlık hizmeti almanızı tavsiye ederiz.
Konu hakkında bilgi almak için info@www.calinokcuhukuk.com mail adresi veya 0530 239 80 89 numaralı telefon ile iletişime geçebilirsiniz.
Hacizli Malın Borçlunun Elinde Bulunması Halinde İstihkak Davası
Borçlunun malları haczedilirken, bu malların aslında üçüncü bir kişiye ait olduğu iddiası söz konusu ise “istihkak iddiası” gündeme gelecektir. İstihkak iddia edilen mallar, borçluya ait olduğu çekişmeli olan mallardır.
Çekişmeli malın haczedildiğini öğrenen borçlu veya üçüncü kişi, haczi öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içinde istihkak iddiasında bulunmalıdır; aksi halde istihkak iddiasında bulunma hakkını kaybeder.
İstihkak iddiası, haczi yapan icra müdürlüğüne bildirilir. Bunun üzerine, istihkak iddiası icra müdürlüğünce alacaklı ve borçluya bildirilir. Bu bildirim ile alacaklı ve borçlunun istihkak iddiasına karşı itirazları olup olmadığını bildirmek üzere 3 günlük süre verilir.
Bu süre içinde; alacaklı ve borçlu tarafça istihkak iddiasına itiraz edilmez ise; istihkak iddiasını kabul etmiş sayılırlar.
Alacaklı ve/veya borçlu tarafça 3 günlük süre içinde istihkak iddiasına itiraz edilir ise; takip dosyası icra müdürlüğünce icra mahkemesine gönderilir. İcra mahkemesince icra takibinin devamı veya ertelenmesi hakkında bir karar verilir.
İcra mahkemesinin takibin ertelenmesine veya devamına karar vermesi üzerine; üçüncü kişi, icra mahkemesinin bu kararının kendisine tefhim veya tebliğinden itibaren 7 gün içinde veya icra müdürlüğüne istihkak iddiasını bildirmeden haczi öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içinde icra mahkemesinde “istihkak davası” açabilir.
Hacizli Malın Üçüncü Kişinin Elinde Bulunması Halinde İstihkak Davası
Haczedilen mal, borçlunun elinde olmayıp da üzerinde mülkiyet veya başka bir ayni hak iddia eden üçüncü kişi nezdinde bulunursa, bu kişi yedieminliği kabul ettiği takdirde bu mal muhafaza altına alınmaz. Yani, üçüncü kişinin kabulü halinde mallar, üçüncü kişiye yediemin olarak bırakılır. Bu halde, üçüncü kişinin elinde bulunan mallar da haczedilebilir.
Bu durumda, üçüncü kişi, malın elinde haczedildiği sırada hazır bulunmuş ise, hacizden itibaren 7 gün içinde istihkak iddiasını ileri sürebilir. Üçüncü kişide bulunan mal, üçüncü kişinin yokluğunda haczedilmiş ise; üçüncü kişi malın haczedildiğini öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içinde istihkak iddiasını ileri sürebilir.
Bir mal üçüncü kişinin elinde iken haczedilir ve üçüncü kişi istihkak iddiasında bulunur ise; icra müdürü bu iddiayı haciz tutanağına geçirir ve üçüncü kişi ve borçluya karşı, alacaklı tarafından “istihkak davası” açılması için İİK m.99 uyarınca alacaklıya 7 günlük sürer verir.
İstihkak Davasında Taraflar
İstihkak davası; hacizli malın borçlunun elinde bulunması halinde istihkak iddiasında bulunan üçüncü kişi (davacı) tarafından, istihkak iddiasında bulunulan mala haciz koydurmuş ve istihkak iddiası var ise bu iddiaya itiraz etmiş olan alacaklıya (davalı) karşı açılır.
Borçlu tarafça istihkak iddiasında bulunulan malın kendisine ait olduğu iddia edilmiş ise; üçüncü kişinin açtığı istihkak davasında borçlu taraf da alacaklı ile birlikte davalı olacaktır.
İstihkak davası; hacizli malın üçüncü kişinin elinde bulunması halinde alacaklı (davacı) tarafından, istihkak iddiasında bulunan üçüncü kişi ve borçluya (davalı) karşı açılır.
İstihkak Davasında Yetkili ve Görevli Mahkeme
İstihkak iddiasında bulunan üçüncü kişi tarafından açılacak istihkak davalarında yetkili mahkeme alacaklının yerleşim yeri mahkemesi, görevli mahkeme ise İcra Mahkemesidir.
Alacaklı tarafından açılacak istihkak davalarında yetkili mahkeme üçüncü kişinin yerleşim yeri mahkemesi, görevli mahkeme ise İcra Mahkemeleridir.
Miras sebebiyle açılacak istihkak davalarında yetkili mahkeme mirasbırakanın yerleşim yeri mahkemesi, görevli mahkeme ise Asliye Hukuk Mahkemeleridir.
Miras Sebebiyle Açılan İstihkak Davası
Miras sebebiyle istihkak davası, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 637 vd. maddelerinde düzenlenmiş olup yasal veya atanmış mirasçı tarafından, terekeyi veya bazı tereke mallarını elinde bulunduran kimselere karşı açılabilecek bir dava türüdür.
Miras sebebiyle istihkak davası, davacının kendisinin mirasçı olduğunu ve iyiniyetli davalının terekeyi veya tereke malını elinde bulundurduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde mirasbırakanın ölümünün veya vasiyetnamenin açılmasının üzerinden on yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. İyiniyetli olmayanlara karşı zamanaşımı süresi ise yirmi yıldır.
İstihkak Davasında Zamanaşımı Var Mıdır?
Üçüncü kişi tarafından açılacak istihkak davası, icra mahkemesinin takibin ertelenmesine veya devamına karar vermesi üzerine; üçüncü kişi tarafından icra mahkemesinin bu kararının kendisine tefhim veya tebliğinden itibaren 7 gün içinde veya icra müdürlüğüne istihkak iddiasını bildirmeden haczi öğrendiği tarihten itibaren 7 gün içinde açılabilmektedir.
Alacaklı tarafından açılacak istihkak davası, üçüncü kişinin elinde bulunan malın haczedilmesi ve üçüncü kişinin istihkak iddiasında bulunması üzerine; icra müdürü tarafından bu iddianın haciz tutanağına geçirilmesinden itibaren 7 gün içinde açılabilmektedir.
Miras sebebiyle istihkak davası, davacının kendisinin mirasçı olduğunu ve iyiniyetli davalının terekeyi veya tereke malını elinde bulundurduğunu öğrendiği tarihten başlayarak bir yıl ve her hâlde mirasbırakanın ölümünün veya vasiyetnamenin açılmasının üzerinden on yıl geçmekle zamanaşımına uğrar. İyiniyetli olmayanlara karşı zamanaşımı süresi ise yirmi yıldır.
İstihkak Davasının Sonuçları Nelerdir?
Üçüncü Kişi Tarafından Açılan İstihkak Davasının Sonuçları:
İstihkak Davasının Reddi
Öncelikle, istihkak davası üçüncü kişi tarafından 7 günlük yasal süresi içinde açılmamış ise dava süre aşımından reddedilecektir.
İcra mahkemesince, üçüncü kişinin istihkak iddiasının haksız olduğuna kanaat getirilir ise; istihkak davası esastan reddedilecektir. Bu halde, kararın kesinleşmesi ile birlikte istihkak iddiasında bulunulan mallara konulmuş olan haciz kesinleşecektir.
İstihkak davasının reddi üzerine alacaklı, hacizli malın satışını isteyebilir. Alacaklının hacizli malın satışını isteyebilmesi için, icra mahkemesince verilen istihkak davasının reddi kararının kesinleşmesine gerek yoktur. Ancak davanın reddi kararına karşı davacı tarafça istinaf yoluna başvurulmuş ise; davacı taraf icra dairesinden icranın geri bırakılması prosedürüne uyarak mühlet isteyebilecektir.
İstihkak davası üzerine, icra mahkemesince öncelikle takibin ertelenmesine ve dava sonucunda davanın reddine karar verilmiş ise; alacaklının alacağından istihkak davası dolayısıyla geciken miktarın %20’sinden az olmamak üzere, davacı tarafça, davalı alacaklıya tazminat ödenmesine hükmedilir.
İstihkak Davasının Kabulü
İcra mahkemesince, üçüncü kişinin istihkak iddiasının haklı olduğuna kanaat getirilir ise; istihkak davası kabul edilecektir. Bu halde, davacı üçüncü kişi tarafından iddia edilen hak “mülkiyet hakkı” ise; icra mahkemesince mal üzerindeki haczin kaldırılmasına karar verilir.
İstihkak davasının kabulü üzerine; icra mahkemesi, istihkak iddiasına kötü niyetle itiraz etmiş olan davalı alacaklı tarafından davacı tarafa, hacizli malın değerinin %15’inden az olmamak üzere tazminat ödenmesine hükmedilir. Ayrıca haksız yere malı haczedilen üçüncü kişi, bu haciz sebebi ile doğan zararını genel mahkemelerde açacağı ayrı bir dava ile alacaklı taraftan talep edebilecektir.
Alacaklı Tarafından Açılan İstihkak Davasının Sonuçları:
İstihkak Davasının Reddi
Öncelikle, istihkak davası alacaklı tarafından 7 günlük yasal süresi içinde açılmamış ise dava süre aşımından reddedilecektir.
İcra mahkemesince, üçüncü kişinin istihkak iddiasının haklı olduğuna kanaat getirilir ise; alacaklının açtığı istihkak davası esastan reddedilecektir. Bu halde, icra mahkemesince mal üzerindeki haczin kaldırılmasına karar verilir.
İstihkak davasının reddine karar veren icra mahkemesi, istihkak davası açan davacı alacaklı tarafından davalıya asgari %15 tazminat ödenmesine hükmedemez.
Haksız yere malı haczedilen üçüncü kişi, bu haciz sebebi ile doğan zararını genel mahkemelerde açacağı ayrı bir dava ile alacaklı taraftan talep edebilecektir.
İstihkak Davasının Kabulü
İcra mahkemesince, üçüncü kişinin istihkak iddiasının haksız olduğuna kanaat getirilir ise; alacaklı tarafından açılan istihkak davası kabul edilecektir. Bu halde, kararın kesinleşmesi ile birlikte istihkak iddiasında bulunulan mallara konulmuş olan haciz kesinleşecektir.
İstihkak davasının kabulü üzerine alacaklı, hacizli malın satışını isteyebilir. İstihkak davasının kabulü kararı davalı üçüncü kişi tarafından istinaf edilirse, üçüncü kişi tarafından icra dairesine teminat yatırılarak icranın durdurulmasına karar verilmesi istenebilir.
İstihkak Davası Ne Kadar Sürer?
İstihkak davasının süresi somut olayın koşullarına ve mahkemelerin iş yüküne göre değişmekle birlikte, ortalama olarak 1-1,5 yıl arasında sonuçlanmaktadır.
İstihkak Davası Dilekçe Örneği
….. İCRA HUKUK MAHKEMESİNE
DAVACI : XXXXXXX (Alacaklı)
VEKİLİ : XXXXXXX
DAVALI : 1-XXXXXXX (Borçlu)
2-XXXXXXX (Üçüncü kişi)
KONU : İİK 99’a göre istihkak davamızdan ibarettir.
AÇIKLAMALAR :
- … İcra Müdürlüğünün …/… Esas sayılı ve … İcra Müdürlüğünün …/… Talimat sayılı dosyası borçlusunun … tarihinde … adresindeki iş yerine hacze gidilmiş ancak iş yerinde davalı şirket yetkilisi hazır bulunarak, haciz mahallinde bulunan tüm menkullerin davalı şirkete ait olduğunu, bundan dolayı yapılan hacizlere İSTİHKAK iddiasında bulunarak itiraz etmiştir. … İcra Müdürlüğü, davalı üçüncü şahsın istihkak iddiasına göre, yapılan haczi İİK 99’a göre kabul ederek tarafımıza istihkak davası açmak için 7 gün süre vermiştir. Yasal süreler içerisinde açılan davanın aşağıdaki nedenlerle kabulünü talep etmekteyiz.
- …….
- Açıklanan nedenlerle davalı borçlu ile istihkak iddiasında bulunan davalı üçüncü şahsın yapmış oldukları işlerin iştigal konuları aynı olup aralarındaki organik bağı şüpheye yer bırakmayacak şekilde gösterir niteliktedir.
- Tüm bu somut ve hukuki delillerimizin ışığında, açılan davanın kabulünü talep etmekteyiz.
HUKUKİ DELİLLER : … İcra Müdürlüğü’nün …/… Esas sayılı dosyası, … İcra Müdürlüğü’nün …/… Talimat sayılı dosyası, Ticaret sicil kayıtları, Haciz tutanağı, Bilirkişi incelemesi, Tanık, Yemin ve sair her türlü yasal delil.
HUKUKİ SEBEPLER : HMK, İİK ve ilgili yasal mevzuat.
NETİCE VE TALEP : Yukarıda izah edilen nedenlerle, hacizli menkullerin üzerindeki, davalı (üçüncü şahsın) usule uygun olamayacak şekilde yapmış olduğu istihkak iddiasının reddi ile … İcra Müdürlüğü’nün …/… Esas sayılı ve … İcra Müdürlüğü’nün … Talimatsayılı dosyasındaki İİK 99’a göre yapılan haciz işlemlerinin iptali ile haciz mahallinde haciz işlemi yapılan menkullerin borçluya ait olduğunun tespiti ile İİK 97’e göre işlem yapılması yönünde karar verilmesini, davalıların %20’den az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesini ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı taraflara yükletilmesine karar verilmesini vekaleten talep ederiz.
DAVACI VEKİLİ
XXXXXXX
İşbu dilekçe örnek olarak hazırlanmış olup, süreçlerin olayın somut özelliklerine göre yürütülmesi gerektiğinden, hak kaybının yaşanmaması adına uzman avukat kadromuzdan dava ve danışmanlık hizmet almanızı tavsiye ederiz.