Denetimli Serbestlik

Denetimli Serbestlik Nedir?

Denetimli serbestlik, mahkeme tarafından, kişinin işlediği bir suç sonucunda tutuklanması veya mahkumiyetine karar verilmesi halinde cezanın, ceza infaz kurumunda infazı yerine toplum içerisinde gözetim ve denetim altında gerçekleşmesidir.

Denetimli serbestlikte amaç, kişinin ıslah edilmesi ve topluma kazandırılmasıdır.

Denetimli serbestlik uygulamasının ihlal edilmesi halinde hükümlü cezaevine alınacağı için süreçlerin doğru şekilde analiz edilebilmesi ve hak kaybı yaşanmaması adına süreç takibi için alanında uzman avukat kadromuzdan, profesyonel hukuki dava ve danışmanlık hizmeti almanızı tavsiye ederiz. Konu hakkında bilgi almak için info@calinokcuhukuk.com mail adresi veya 0530 239 80 89 numaralı telefon ile iletişime geçebilirsiniz.

Denetimli Serbestlik Şartları Nelerdir?

Denetimli 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’da düzenlenmiştir. İlgili kanunun 105/A maddesi gereğince açık cezaevinde veya çocuk eğitimevinde bulunan ve koşullu salıverilmesine 1 yıl kalan hükümlüler denetimli serbestlik uygulanarak tahliye edilebilir.

Buradan da anlaşılacağı üzere denetimli serbestlik süresi kural olarak 1 yıldır. Ancak bazı durumlarda denetimli serbestlik süresi 1 yıldan uzun olarak uygulanabilir. Bunlar;

• 0-6 yaş arası çocuğu bulunan ve koşullu salıverilmesine 2 yıl veya daha az süre kalan kadın hükümlülerin denetimli serbestlik süresi 2 yıla kadar çıkabilmektedir.
• Maruz kaldığı ağır bir hastalık, engel veya kocama nedeniyle hayatını idame ettiremeyen ve koşullu salıverilmesine 3 yıl veya daha az süre kalan hükümlüler, diğer şartları da taşımaları halinde denetimli serbestlikten yararlanabilir. Bu durumda denetimli serbestlik süresi 3 yıla kadar çıkabilmektedir.

Denetimli serbestliğin şartları şunlardır;

• Koşullu Salıverilmeye 1 Yıl veya Daha Az Süre Olmalıdır.

Her suç için ayrı belirlenen koşullu salıverilme süresi 1 yıl kalan hükümlüler denetimli serbestlikten yararlanabilir.

• Hükümlün Açık Cezaevine Geçmiş Olmalıdır.

Hükümlünün denetimli serbestlikten yararlanılabilmesi için açık cezaevine geçmiş olması veya bu hakkı kazanmasına rağmen kendi iradesine rağmen geçememiş olması gereklidir.

• Hükümlü “İyi Halli” Olmalıdır.

Hükümlünün denetimli serbestlikten yararlanabilmesi için “iyi halli” olması gereklidir. İyi halli olup olmama idare ve gözlem kurulu tarafından hazırlanan değerlendirme raporu ile belirlenmektedir.

• Hükümlünün Denetimli Serbestlikten Yararlanma Talebi Olmalıdır.

Denetimli serbestlik kendiliğinden uygulanabilen bir tedbir değildir. Denetimli serbestlik tedbiri ancak hükümlünün bunu talep etmesi halinde uygulanabilir. Hükümlünün, denetimli serbestlikten yararlanma talebini bir dilekçe ile infaz hakimliğine bildirmesi gerekmektedir.

Denetimli Serbestlikte Uygulanan Yükümlülükler Nelerdir?

Denetimli serbestlikte uygulanan yükümlülükler;

• Kişinin belirli yer veya bölgelere gitmesinin kısıtlanması,
• Kişinin kendisine olumlu katkıda bulunacağına inanılan programlara katılması,
• Kişinin kamu yararına bir işte bedelsiz olarak çalıştırılması,
• Kişinin konut gibi, belirlenen bir bölgede gözetim altında bulundurulmasıdır.

Kişinin ihtiyaçları dikkate alınarak bu yükümlülüklerden biri veya birkaçı uygulanabileceği gibi yükümlülüklerde değişiklik de yapılabilir.

Denetimli Serbestliğin İhlali ve Sonuçları

Hükümlü, denetimli serbestlik ile kendisine yüklenen yükümlülüklere uyacağını taahhüt etmesi nedeniyle tahliye edildiğinden denetimli serbestliğe uymama halinde kişinin yararlandığı infaz şekli ortadan kalkacaktır.

Denetimli serbestliğin ihlal edilmesinin birden fazla şekli olup aşağıda açıklanan şartlara uymayan kişinin denetimli serbestlik hükümlerini ihlal ettiği kabul edilmektedir.

Tahliye Olunmasından Sonra 5 Gün İçerisinde Başvurulmaması

Hükümlü kişinin tahliye olduktan sonra 5 gün içerisinde Denetimli Serbestlik Müdürlüğü’ne başvuru yaparak kendisi hakkında verilen programa katılmaya başlaması gerekmektedir. 5 günlük bu süre, hükümlünün ceza infaz kurumundan ayrılışını takip eden günden itibaren başlamaktadır. Hükümlü, bu kurala uymadığı takdirde denetimli serbestlik yasasını ihlal etmiş olacaktır. Denetimli serbestlik yasası ihlal edildiği takdirde şartlı tahliye hakkı kaybedilir ve hükümlü tekrar cezaevine alınır.

Denetimli Serbestlik Programına ve Yükümlülüklere Uyulmaması

Hükümlü, denetimli serbestlik programına ve yükümlülüklerine uymak zorundadır. Programa ve yükümlülüklere uymamada ısrar edilmesi halinde denetimli serbestlik yasası ihlal edilmiş olur. Programa ve yükümlülüklerine uymayan yükümlü cezasının infazı için açık cezaevine alınır. Belirlenen program ve yükümlülüklere bir yıl içerisinde iki kez uyulmaması halinde hükümlü şartlı tahliye hakkını kaybeder ve tekrar cezaevine alınır.

Denetimli Serbestlik Yasasından Yararlanma Talebinden Vazgeçme

Hükümlü, tahliye olduktan sonra denetimli serbestlik yasasından faydalanma hakkından vazgeçebilir. Bu durumda denetimli serbestlik tedbirine son verilerek hükümlü cezasının infazı için açık cezaevine alınır.

Denetimli Serbestlikte Suç İşlenmesi Durumunda Ne Olur?

Hükümlü hakkında, denetimli serbestlik programında iken, işlediği iddia olunan ve cezasının alt sınırı bir yıl veya daha fazla hapis cezası gerektiren kasıtlı bir suç hakkında kamu davası açılır ise Denetimli Serbestlik Müdürlüğünün talebi üzerinde infaz hakimi tarafından hükümlünün açık cezaevine gönderilmesine karar verilebilir.

Denetimli Serbestlikte Elektronik Kelepçe Takılması

Denetimli serbestlik yasasından yararlanarak tahliye edilen hükümlüye elektronik kelepçe takılabilmesi mümkündür. Elektronik kelepçe ile kişinin evinde veya evinin çevresinde serbestçe hareket edebileceği alanlar belirlenir. Elektronik kelepçenin açılması veya belirlenen alanların dışına çıkılması halinde sistem alarm vermekte olup bu durumda kişinin denetimli serbestliği ihlal ettiği kabul edilerek cezasına ceza infaz kurumunda devam edilir.

Denetimli Serbestlik Kararının Değiştirilmesi veya Kaldırılması

Bazı durumlar meydana geldiğinde denetimli serbestlik kararının değiştirilmesi veya kaldırılması söz konusu olabilmektedir. Bu haller;

• Denetimli serbestlik kararının yükümlünün elinde olmayan nedenlerle yerine getirilememesi,
• Denetimli serbestlik kararının infazının mümkün olmaması,
• Denetimli serbestlik kararının yükümlünün tutuklanması, hapis cezasının infazına başlanması veya askere alınması nedeniyle infazının imkânsız hale gelmesi,
• 5395 sayılı Kanunun 40. maddesinin birinci fıkrası uyarınca tedbirden beklenen yararın elde edilmesi,
• Hapis cezasından daha ağır sonuçlar doğurması.

Kanunda aksine bir düzenleme yoksa vaka sorumlusunun önerisi üzerine İnfaz İşlemleri Değerlendirme Komisyonu tarafından ilgili yargı merciinden denetimli serbestlik kararının değiştirilmesi veya kaldırılması talep edilebilir.

Denetimli Serbestliğin Uygulanmadığı Suçlar

Denetimli serbestlik ancak 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezaları için uygulanabilir. Bu kapsamda 1 yıldan az süreli hapis cezalarını içeren suçlar ile 3 yıldan uzun süreli hapis cezalarını içeren suçlar hakkında denetimli serbestlik yasası uygulanamaz.

Denetimli Serbestlikten Kaç Kere Yararlanılabilir?

Hükümlü, aynı infaz döneminde ancak 1 yıl süreyle denetimli serbestlik yasasından faydalanabilir. Hükümlü daha önce yasa kapsamında tedbirden belli bir süre yararlandıktan sonra, “denetim süresi içinde kesinleşen mahkumiyeti” nedeniyle denetimli serbestlik yasası nedeniyle ikinci kez 1 yıllık bir erken koşullu salıverilme süresi talep edemez. Yapılması gereken, infaz edilmekte olan ilk mahkumiyeti nedeniyle hükümlünün dışarda geçirdiği denetim süresinin 1 yıllık süreden düşürülmesi, arta kalan sürenin ise toplam ceza miktarı üzerinden hesaplanan koşullu salıverilme tarihinden düşürülerek denetimli serbestlik yasasının uygulanması gerekir (Yargıtay 19. Ceza Dairesi – 2015/6313 K.).

Denetimli Serbestlikte İmza Atılmaması Halinde Ne Olur?

Denetimli serbestlik yasasından yararlanan yükümlünün imza atmaması halinde denetimli serbestliğin ihlali söz konusu olacaktır. Bu durumda yukarıda izah edilen “denetimli serbestlik programına ve yükümlülüklerine uymama” durumu söz konusu olacağından ilgili başlıkta açıklanan sonuçlar meydana gelecektir.

İşbu metin örnek olarak hazırlanmış olup, süreçlerin olayın somut özelliklerine göre yürütülmesi gerektiğinden, hak kaybının yaşanmaması adına uzman avukat kadromuzdan dava ve danışmanlık hizmet almanızı tavsiye ederiz.