Seri Muhakeme Usulü Nedir?
Seri muhakeme usulü, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK)’nun 250. maddesinde düzenlenmiş olup soruşturma evresi sonunda madde metninde sayılan suçlarla ilgili kamu davasının açılmasının ertelenmesi karar verilmediği takdirde uygulanmaktadır.
Seri muhakeme usulü; kamu davasının açılması için yeterli delil olduğu durumlarda, Cumhuriyet savcısı tarafından şüpheliye seri muhakeme usulünün uygulanmasının teklif edilmesi ve şüpheli tarafından müdafii huzurunda teklifin kabul edilmesi halinde uygulanmaktadır.
Seri muhakeme usulü uygulandığı durumlarda, Cumhuriyet savcısı tarafından ilgili suçun kanuni tanımında öngörülen cezanın alt ve üst sınırı arasında tespit edilen cezadan yarı oranında indirim yapılmak suretiyle yaptırım belirlenir.
Bu kapsamda Cumhuriyet savcısı tarafından yapılacak seri muhakeme usulünün uygulanması teklifinin doğru şekilde analiz edilerek karar verilebilmesi ve herhangi bir hak kaybına neden olunmaması adına sürecin takibi için alanında uzman avukat kadromuzdan, profesyonel hukuki dava ve danışmanlık hizmeti almanızı tavsiye ederiz. Konu hakkında bilgi almak için info@www.calinokcuhukuk.com mail adresi veya 0530 239 80 89 numaralı telefon ile iletişime geçebilirsiniz.
Seri Muhakeme Usulü Hangi Hallerde Uygulanır?
Soruşturma evresi sonunda aşağıdaki suçlarla ilgili olarak kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verilmediği takdirde seri muhakeme usulü uygulanır:
a) Türk Ceza Kanununda yer alan;
- Hakkı olmayan yere tecavüz (madde 154, ikinci ve üçüncü fıkra),
- Genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması (madde 170),
- Trafik güvenliğini tehlikeye sokma (madde 179, ikinci ve üçüncü fıkra),
- Gürültüye neden olma (madde 183),
- Parada sahtecilik (madde 197, ikinci ve üçüncü fıkra),
- Mühür bozma (madde 203),
- Resmi belgenin düzenlenmesinde yalan beyan (madde 206),
- Kumar oynanması için yer ve imkan sağlama (madde 228, birinci fıkra),
- Başkasına ait kimlik veya kimlik bilgilerinin kullanılması (madde 268), suçları.
b) 10/7/1953 tarihli ve 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunun 13 üncü maddesinin birinci, üçüncü ve beşinci fıkraları ile 15 inci maddesinin birinci, ikinci ve üçüncü fıkralarında belirtilen suçlar.
c) 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanununun 93 üncü maddesinin birinci fıkrasında belirtilen suç.
d) 13/12/1968 tarihli ve 1072 sayılı Rulet, Tilt, Langırt ve Benzeri Oyun Alet ve Makinaları Hakkında Kanunun 2 nci maddesinde belirtilen suç.
e) 24/4/1969 tarihli ve 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun ek 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendinde belirtilen suç.
Seri Muhakeme Usulünün Şüpheliye Teklif Edilmesi
Seri muhakeme usulünün uygulanabilmesi için gerekli şartların varlığı halinde; Cumhuriyet savcısı veya kolluk görevlileri, şüpheliyi, seri muhakeme usulü hakkında bilgilendirir ve Cumhuriyet savcısı tarafından seri muhakeme usulünün uygulanması şüpheliye teklif edilir.
Şüphelinin müdafii huzurunda teklifi kabul etmesi hâlinde bu usul uygulanır.
Seri Muhakeme Usulü Nasıl Uygulanır?
Şüpheli tarafından seri muhakeme usulünün uygulanması teklifinin kabul edilmesi halinde; Cumhuriyet savcısı, suçun kanuni tanımında öngörülen cezanın alt ve üst sınırı arasında tespit edeceği cezadan yarı oranında indirim uygulamak suretiyle yaptırımı belirler ve şüpheli hakkında seri muhakeme usulünün uygulanmasını yazılı olarak görevli mahkemeden talep eder.
Mahkeme, şüpheliyi müdafii huzurunda dinledikten sonra kanunda yer alan şartların gerçekleştiği, eylemin seri muhakeme usulü kapsamında olduğu ve dosyadaki mevcut delillere göre mahkumiyet kararı verilmesi gerektiği kanaatine varırsa talep yazısında belirtilen yaptırımda daha ağır olmamak üzere hüküm kurar; aksi takdirde talebi reddeder ve soruşturmanın genel hükümlere göre sonuçlandırılması amacıyla dosyayı Cumhuriyet başsavcılığına gönderir.
Mazeretsiz olarak mahkemeye gelmeyen şüpheli, seri muhakeme usulünden vazgeçmiş sayılır.
Seri Muhakeme Usulünün Uygulanamayacağı Haller
- Suçun iştirak halinde işlenmesi durumunda şüphelilerden birinin bu usulün uygulanmasını kabul etmemesi halinde seri muhakeme usulü uygulanmaz.
- Seri muhakeme usulü, bu kapsama giren bir suçun, kapsama girmeyen başka bir suçla birlikte işlenmiş olması halinde uygulanmaz.
- Seri muhakeme usulü, yaş küçüklüğü ve akıl hastalığı ile sağır ve dilsizlik hallerinde uygulanmaz.
- Resmî mercilere beyan edilmiş olup da soruşturma dosyasında yer alan adreste bulunmama veya yurt dışında olma ya da başka bir nedenle şüpheliye ulaşılamaması hâlinde, seri muhakeme usulü uygulanmaz.
Seri Muhakeme Usulünde Mahkeme Kararına İtiraz Etmek Mümkün Müdür?
Mahkemece kurulan hükme itiraz edilebilir. İtiraz mercii, itirazı CMK m.250’de yer alan şartlar yönünden inceleyerek karara bağlar.
Seri Muhakeme Usulünde Uygulama Tutanakları
Seri muhakeme usulünde; bilgilendirme tutanağı, kabul tutanağı ve inceleme tutanağı olmak üzere üç ayrı tutanak düzenlenir.
Bilgilendirme tutanağı ile, şüpheliye müdafii huzurunda yasal hakları anlatılır ve yapılan bilgilendirme tutanağa bağlanır.
Kabul tutanağı ile, kolluk veya savcılık tarafından bilgilendirilen şüpheli, teklifi müdafii huzurunda kabul ettiğini beyan ederse kabul beyanı tutanağa bağlanır.
İnceleme tutanağı ile, Cumhuriyet savcısı tarafından CMK m.250’ye göre belirlenen yaptırım Mahkemece denetlenir ve Mahkeme tarafından yapılan denetim tutanağa bağlanır.
İşbu metin konunun genel hatlarıyla açıklanması için hazırlanmış olup, süreçlerin olayın somut özelliklerine göre yürütülmesi gerektiğinden, hak kaybının yaşanmaması adına uzman avukat kadromuzdan dava ve danışmanlık hizmet almanızı tavsiye ederiz.
